Jest to najstarszy cmentarz komunalny na terenie obecnego Krakowa.

Został założony niedługo po roku 1786 (na skutek dekretu cesarza Austrii Józefa II w 1784 r.) i służył mieszkańcom miasta Podgórze do czasu uruchomienia nowego cmentarza przy ul. Wapiennej w roku 1900 (inne źródła podają datę zamknięcia cmentarza w 1903 r., a późniejsza tradycja ustna podaje rok zakończenia I wojny światowej).

W późniejszych latach pochówki mogły odbywać się jedynie do istniejących grobów murowanych.

Najstarsza znana inskrypcja na tutejszym cmentarzu pochodzi z roku 1794 i dotyczy grobu Agnieszki Drelinkiewiczówny, zniszczonego podczas budowy ul. Powstańców Śląskich w 1976 r.

Największy grobowiec rodzinny wystawili w 1886 r. Zdzieńscy, właściciele Płaszowa, przekształcony następnie w kaplicę, również zniszczoną podczas budowy wspomnianej ulicy.

Najczęściej odwiedzanym miejscem na cmentarzu jest grób Edwarda Dembowskiego i 27 poległych uczestników procesji podczas powstania krakowskiego 27 II 1846 r.

Do znanych mieszkańców Podgórza spoczywających na tutejszym cmentarzu należeli: Wojciech Bednarski (1841 - 1914) - pierwszy kierownik najstarszej szkoły ludowej na Podgórzu, długoletni radny m. Podgórze, 1884 inicjator prac nad utworzeniem parku na terenie d. kamieniołomu na Krzemionkach (obecnie noszący jego imię), społecznik - założyciel Tow. Wzajemnej Pomocy "Rodzina", Tow. Upiększania Podgórza i Stow. Pożyczkowo - Oszczędnościowego "Wzajemna Pomoc".

Michał Jordan Stokowski (1763 - 1840) - prawnik i twórca polskiego języka prawniczego, oficjalny tłumacz austriackich kodeksów na język polski, podkomorzy i konsyliarz, arcystolnik Królestwa Galicji i Lodomerii.

Jego unikalny nagrobek jako jedyny został przeniesiony ze starej części cmentarza, następnie został zdewastowany i rozbity.

Herman Batruch (1795 - 1867) - przemysłowiec, właściciel pierwszego w Krakowie młyna parowego, ewangelik żydowskiego pochodzenia.

Agnieszka Jałbrzykowska - założycielka pierwszej pensji dla dziewcząt na Podgórzu.

Spoczywają tu również burmistrzowie Podgórza: Józef Chrystian Zoll (1803 - 1872), Ferdynand Seeling, Emil Serkowski (1822 - 1900) i Franciszek Maryjewski, vice - burmistrzowie: Stefan Kaczmarski i Franciszek Andrzej Rechman liczni radni i urzędnicy, m. in. Marceli Cieślicki (asesor miejski).

Znajdują się również groby malarzy Wojciecha Eliasza i jego syna Władysława Eliasza - Radzikowskiego oraz Aleksandra Kotsisa.

Wśród uczestników powstania styczniowego wymienia się Ludwika Zolla (1844 - 63) studenta UJ, który zmarł w wyniku poniesionych w powstaniu ran.

Jako ostatni na tutejszym cmentarzu w 1986 r. został pochowany Ferdynand Zoll, major AK. Grobowiec Zollów jest ostatnim, najwyżej położonym i najbardziej charakterystycznym dla Starego Cmentarza.

Po raz pierwszy cmentarz został znacznie okrojony w latach okupacji w związku z budową przez Niemców linii kolejowej.

Do decydującego uszczuplenia cmentarza doszło w wyniku poprowadzenia nowej ulicy Telewizyjnej (obecnie Powstańców Śląskich) powstałej w latach 1976 - 79.

Obecny teren cmentarza zajmuje 0,38 arów tj. 25% pierwotnego obszaru - mocno zdewastowany i niszczony również w latach 90 - tych.

Spośród 424 znanych nazwisk pochowanych, w 1985 r. udało się odczytać 217.

Część grobów ze starej części cmentarza została przeniesiona, przy czym w miejsce zabytkowych grobowców powstały jednolite lastrykowe grobowce i nagrobki, obecnie często porozbijane i zniszczone, z zatartymi napisami.

Zdjęcia oraz video z dnia 11 listopada 2011 r.

Filmy w YouTube:
1 - 11 listopada 2011

Foto: Adam Kurelewicz