Fort 44a Pękowice powstał w latach 1895 - 1897.

Zaprojektowany został pod osobistym nadzorem Emila Gołogórskiego.

Fort Pękowice należał do IV sektora obronnego; bronił prawego skrzydła Fortu (głównego) 44 Tonie, oraz wspomagał osłonę dolin Prądnika i Garlinki.

Wyróżniał się prostotą założenia i starannym wykonaniem; jego cechy to symetryczny narys, wysunięta kaponiera zapola, korygowanie ognia z centralnie umieszczonej wieży obserwacyjnej.

Uzbrojenie Fortu stanowiły 4 - 8 cm armaty M.94 umieszczone w wieżach - lawetach pancernych.

W centrum założenia, przed korpusem koszar szyjowych, znajdował się plac broni zamknięty wałem ziemnym.

Dostępu do Fortu od strony szyi strzegł ostróg bramny.

Dzięki płaskiemu zarysowi wałów, spłaszczonemu stokowi, obiekty tego typu były łatwe do maskowania i umożliwiały aktywną obronę; były tańsze i mniej skomplikowane od fortów z rozbudowanym przeciwstokiem i kaponierami.

Stąd rozwiązanie Gołogórskiego zostało zatwierdzone jako wzór standardowego, małego fortu międzypolowego.

Dalsze losy w skrócie:
Elementy pancerne Fortu Pękowice zezłomowano po 1940 roku; otwory po wieżach zasklepiono blachą.

Zrujnowany (podobnie jak inne forty) dotychczas, od 2006 roku zostaje poddawany odnowie; pięknie to zaczyna wyglądać, niemal jak w latach swojej świetności.

Masz inne informacje? - to proszę o kontakt.

Zespół dzieł obronnych:
Po przyległej od wschodu baterii (FB 44a) zachowały się tylko ślady.

Na zapleczu fortów (Tonie i Pękowice) znajduje się ciekawy obiekt inżynierski.

Jest to tzw. Czerwony Most, umożliwiający bezkolizyjne, dwupoziomowe skrzyżowanie dwóch dróg fortecznych, jednej zakrytej, poprowadzonej jarem, oraz drugiej, prowadzącej grzbietem.

Most ten zbudowano pod koniec XIX wieku (obok drogi Zielonki - Tonie); to niewielki obiekt, z cegły, sklepiony kolebkowo.

W związku z gwałtownym rozwojem ruchu drogowego, w połowie lat 90. został gruntownie przebudowany, odrestaurowany i zrekonstruowany (wewnątrz wzmocniono go konstrukcyjnie, zwiększając przez to dopuszczalną nośność, dzięki nadzorowi konserwatora zabytków udało się przy tym zachować oryginalny wygląd zewnętrzny).

Obok mostu stoi schron amunicyjny z lat 1913 - 1914.

Ciekawostki:
Ofiarą I wojny światowej padł obszerny dwór w Pękowicach, który zgodnie z tzw. rewersami demolacyjnymi zburzono w 1914 r. aby odsłonić pole ostrzału.

Krąg Twierdzy Kraków: Więcej zdjęć

Foto: Adam Kurelewicz