Fort 49 Krzesławice powstał w latach 1881 - 1886.

Wcześniej był tu szaniec drewniano - ziemny (1872 - 1878).

Położony jest między dolinami Wisły i Dłubni; do jego zadań należała obrona Traktu Sandomierskiego (a od roku 1894 wraz z linią kolejową do Kocmyrzowa).

Nazwa obiektu pochodzi od wsi Krzesławice, która leżała na południe od niego.

Brama wjazdowa pośrodku budynku koszar osłonięta jest rodzajem małego bastionu tzw. rogami, służącymi do obrony bliskiej i tak uformowane, aby nie można było użyć ich przeciwko samej Twierdzy.

W czasie kolejnej modernizacji Twierdzy, Fort 49 Krzesławice uzupełniono: Fortem 49a Dłubnia, Fortem 49 1/2a Mogiła, Fortem 49 1/4 Grębałów.

Po roku 1902 wzmocniono konstrukcję schronu głównego, zlikwidowano mur Carnota w fosie oraz przedbramie wraz z bramą bronioną dodatkowo mostem zwodzonym.

Latem 1914 roku Fort doprowadzono do gotowości bojowej; budując w jego otoczeniu umocnienia polowe i zasieki.

W listopadzie 1914 roku gdy armia rosyjska zbliżała się do Krakowa od strony północno - wschodniej Fort ten wraz z innymi dziełami VI sektora obronnego wziął udział w walkach ostrzeliwując z dział przedpole Twierdzy na kierunku Traktu Proszowickiego w czasie tzw. pierwszej bitwy o Kraków.

Dalsze losy w skrócie:
W listopadzie 1918 roku wraz z innymi fortami Twierdzy Kraków, został przejęty przez administrację polską, podległą pierwszemu komendantowi miasta, pułkownikowi Bolesławowi Roji.

W okresie międzywojennym w Forcie zainstalowano maszt radiostacji wojskowej umieszczonej w sąsiednim Forcie Dłubnia; dysponował nią polski kontrwywiad, a zebrane informacje posłużyły m. in. do rozszyfrowania ''Enigmy''.

W latach 1939 - 1941 w fosie Fortu hitlerowcy rozstrzeliwali i grzebali więżniów z krakowskich więzień przy ul. Montelupich oraz Św. Michała.

Z 29 masowych grobów po wojnie ekshumowano 440 zwłok z czego 104 zidentyfikowano.

Ofiary pochowano w mogile przy Forcie, w miejscu, gdzie obecnie znajduje się pomnik ku ich pamięci.

Po wojnie Fort znajdował się w rękach wojskowych, póżniej cywilnych.

W latach 1949 - 1952 mieścił się tu hotel dla budujących Nową Hutę.

Po 1956 roku został zdewastowany przez masowo zakładane ogródki działkowe.

Częściowo zniwelowano wały, zasypano fosy, wysadzono część schronów, poburzono ścianki działowe, zniekształcono otwory okienne, w fosie, przez wiele lat nagromadziło się mnóstwo śmieci.

Stan ten stanowił przykład dewastacji, nie licującej zupełnie z miejscem pamięci narodowej i martyrologii.

Okres ten minął na szczęście.

W 1995 roku obiekt wpisano do rejestru zabytków.

Pierwszy etap prac remontowych zakończył się na przełomie 1999 / 2000 roku.

W oparciu o materiały archiwalne przywrócono pierwotny układ wnętrz Fortu.

5 stycznia 2000 roku wprowadził się Młodzieżowy Dom Kultury.

Na wale artyleryjskim, tam gdzie były działobitnie, do dziś stoją altanki ogrodowe, a w dawnych schronach pogotowia mieszczą się piwnice i kurniki.

Masz inne informacje? - to proszę o kontakt.

Krąg Twierdzy Kraków: Więcej zdjęć

Foto: Adam Kurelewicz