Fort 52a Łapianka powstał w latach 1896 - 1902.

Znajdował się nieomal na osi Traktu Wiedeńskiego (obecna ''Zakopianka''), powstał obok starszego Fortu Borek, wzmacniając obronę południowej flanki Twierdzy Kraków.

Jest jednym z 14 podobnych fortów, powstałych w tym okresie w Krakowie, uszczelniających zewnętrzny pierścień obrony miasta.

Fort Łapianka (zwany też Jugowice) jest typowym przykładem dostosowania założeń teoretycznych do warunków terenowych; przełamanie bloku koszar szyjowych wywołała potrzeba zablokowania traktu przechodzącego po wschodniej stronie Fortu.

Główne uzbrojenie Fortu Łapianka stanowiły cztery wieże - lawety pancerne z 8 cm armatami M.94, zabudowane na piętrowym bloku koszar szyjowych.

Fort posiadał typowy, półkolisty narys ze spłaszczonym stokiem, nie było więc tu kaponier w fosie; jedynie kaponiera szyjowa, przylegająca niesymetrycznie do bloku koszar, broniła dostępu do Fortu od zaplecza.

Obronę bliską zapewniały stanowiska ogniowe dla piechoty, usytuowane na metalowej galerii strzeleckiej nadwieszonej nad koszarami.

Wjazdu na dziedzieniec Fortu, otoczony od strony północnej ziemnym wałem, bronił ponadto murowany ostróg bramny.

Dalsze losy w skrócie:
Do nieżle zachowanego pod względem budowlanym Fortu Łapianka można w zasadzie wejść, ale chyba tylko po to, aby zobaczyć, jak można go było zdewastować, nie licząc się z jego zabytkowym charakterem.

Znajdowała się tu wytwórnia napojów owocowych: ''... Do kaponiery wjazdowej dobudowano szpetną wiatę portierni.

Na bloku koszar, oczywiście już bez wież pancernych, zamontowano osiem ogromnych bębnów, metalowych zbiorników.

Nad galerią strzelecką wzniesiono przedziwną w swej szpetocie metalową nadbudowę.

Front bloku koszar oblepiony barakami - składami, mur mocno obtłuczony i poszczerbiony, wilgoć i zacieki; a na wale z lewej strony rozpiera się budynek administracyjny i magazyn opakowań.

Wypada zapytać kto na to wszystko pozwolił i kto to nadal toleruje?'' - pisał w 1986 r. Jan Piwowoński.

Obecnie trzeba sobie ''wyobrazić'' jak to wszystko wyglądało (jeszcze do niedawna), bo pozostały już tylko szkielety tych nadbudowań i ruiny budynków (na szczęście).

Masz inne informacje? - to proszę o kontakt.

Zespół dzieł obronnych:
Nieopodal zlokalizowana była bateria artyleryjska do obrony dalekosiężnej.

Krąg Twierdzy Kraków: Więcej zdjęć

Foto: Adam Kurelewicz