Kopiec Wandy – kopiec w Nowej Hucie, dzielnicy Krakowa, zbudowany prawdopodobnie ok. VII – VIII wieku.

Jeden z pięciu kopców krakowskich.

Wedle legendy jest mogiłą Wandy, córki księcia Kraka, której ciało miano wyłowić z nurtów nieopodal przepływającej Wisły.

Kopiec zwieńczony jest marmurowym pomnikiem projektu Jana Matejki, ozdobionym kądzielą skrzyżowaną z mieczem oraz napisem „Wanda”.

Historia kopca Wandy:

1222 – pierwsza wzmianka o wsi Mogiła, której nazwa wiązana jest z Kopcem Wandy.

2. połowa XV wieku – Jan Długosz połączył kopiec w Mogile z grobowcem Wandy.

1584 – pierwsza wzmianka o wyglądzie kopca.

2. połowa XIX wieku – cystersi oddali kopiec w ręce narodu.

1860 – Austriacy otoczyli kopiec szańcem ziemnym w ramach fortyfikacji Twierdzy Kraków.

1888–1890 – zamiana ziemnego szańca na ceglano-kamienny fort.

1890 – Kornel Kozerski na własny koszt odnowił kopiec, na szczycie umieszczając marmurową rzeźbę orła, zaprojektowaną przez Jana Matejkę.

Ok. 1890 – prawdopodobnie w związku z opisanymi powyżej pracami, kopiec został (pierwszy, i jedyny jak do tej pory raz) przebadany przez nieformalnego naczelnika Ekonomatu w Krakowie i współzałożyciela Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Teodora Kułakowskiego, nie było to jednak badanie archeologiczne sensu stricto

.1968–1970 – rozebrano fort.

Grudzień 2016 – przeprowadzono po raz pierwszy badania georadarowe, w wyniku których stwierdzono obecność anomali.

Wymiary kopca Wandy:

wysokość 14 m (238 m n.p.m.)

średnica podstawy 45–50 m

średnica ściętego szczytu 9,5 m

objętość około 9000 m³

Filmy w YouTube:
1 - Kopiec Wandy

Foto: fortyck