Sypie się Diabelski Most na Salwatorze
Miasto zamierza wyremontować XIX - wieczne dwupoziomowe skrzyżowanie - zabytkowy wiadukt u zbiegu al. Waszyngtona i ulicy Malczewskiego.
Wiadukt zwany Diabelskim Mostem na Salwatorze znajduje się w wysokim na około 4 metry nasypie alei Waszyngtona.
Konstrukcja wspiera się na kamiennych murach oprowych.
Na murach jest ceglana arkada, której czołową i tylną ścianę wieńczą ceglane balustrady z dekoracyjnymi arkadkami.
Do budowy murów oporowych użyto wapienia skalistego, jurajskiego; mury odchylają się na zewnątrz (szczególnie po stronie północnej).
Konieczne jest odwodnienie terenu w bezpośrednim sąsiedztwie wiaduktu.
Obecnie woda opadowa płynąca al. Waszyngtona zatrzymuje się przy ceglanych balustradach i część wilgoci przedostaje się przez nieszczelności balustrady i nawierzchnię ulicy w głąb arkady i murów.
Brak izolacji murów, a przede wszystkim ceglanej arkady powoduje zawilgocenie zabytkowej substancji.
Zniszczenia są też na ceglanym sklepieniu.
''Szkodliwe zmiany powstały w wyniku niszczących czynników pochodzenia atmosferycznego oraz podczas niefachowo prowadzonych remontów.
W zamierzeniu autorskim wiadukt ukształtowany był jako kompozycja architektoniczna składająca się z ceglanej arkady i balustrad wspartych na kamiennych murach oporowych.
Obecnie wątek ceglany przysłaniają tynki a mury kamienne w większości pokryte są czarnymi nawarstwieniami pochodzenia atmosferycznego.
Wystające części murów są zabielone w wyniku procesu przeobrażania węglanu wapnia w gips'' - wynika z opracowania wykonanego na zlecenie Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu.
Za niebezpieczne dla konstrukcji elementów wiaduktu uznano pęknięcia wątku kamiennego i ceglanego; część pęknięć w przeszłości zabezpieczano zaprawą cementowo - piaskową, ale dawne wypełnienia są spękane i wykruszone.
W roku 2002 wykonano prace konserwatorskie zabezpieczające - ze względu na zły stan wiaduktu, zagrożenie powodowały odrywające się kawałki tynków i cegieł - niebezpieczne dla przechodniów i samochodów na ulicy Malczewskiego.
W roku 2008 wykonano dodatkowe prace zabezpieczające, ale konieczne są już prace kompleksowe.
Ze względu na specyfikę obiektu niezbędne jeszcze będą badania i ekspertyzy pozwalające dokładnie rozpoznać historię wiaduktu oraz jego wartości na tle XIX wiecznych fortyfikacji Krakowa; wnioski z badań historycznych posłużą do stworzenia koncepcji konserwacji oraz ekspozycji zabytkowego obiektu.
Ponieważ jednak wiadukt stanowi ważny element skrzyżowania ulic, badania konserwatorskie muszą być poszerzone o ekspertyzy inżynieryjne.
POŁĄCZYŁ SZAŃCE: W 1849 roku rozpoczęto rozbudowę umocnień przyszłej Twierdzy Kraków, a jednym z głównych elementów był Fort Kościuszko, którego budowę zakończono w 1855 r.
Równolegle powstawały drogi dojazdowe o charakterze militarnym.
Przypuszczalnie taka była geneza powstania al. Waszyngtona.
Sam wiadukt powstał w latach 1855 - 1870.
Przypuszcza się, że Diabelski Most na Salwatorze powstał w trakcie łączenia szańców.
Wiadukt wpisany jest do rejestru zabytków.
Tekst:
(J.ŚW)
Źródło: ''Dziennik Polski'' z dnia 1 kwietnia
2009 r.