Mimo negatywnej opinii Rady Dzielnicy XIII Prezydent Miasta w dniu 05.05.2005 r. podpisał decyzję o przebudowie Fortu św. Benedykta i zlokalizowaniu na przyległym do Fortu błoniu dwukondygnacyjnych garaży podziemnych wykonywanych metodą górniczą.

Zarówno aspekty natury prawnej, że Fort został przekazany Stowarzyszeniu ''Instytut Sztuki'' z naruszeniem prawa, jak i argumenty wybitnych autorytetów naukowych - konserwatorów zabytków, znawców fortyfikacji, historyków i interwencji poselskiej, nie przekonały Pana Prezydenta, aby zapobiec dewastacji i degradacji tego miejsca.

Plany Stowarzyszenia ''Instytutu Sztuki'' ingerują nie tylko w charakter samego Fortu, ale również otaczających błoń, kościółka św. Benedykta i samego Wzgórza Lasoty.

Mieszkańcom Krakowa grozi utrata Fortu wraz z błońmi na rzecz niewielkiej grupy interesu, lecz ze znaczącym poparciem między innymi Pana Ministra Kultury - Waldemara Dąbrowskiego i Pani Agnieszki Odorowicz, która zanim objęła stanowisko w - ce ministra w Ministerstwie Kultury, pełniła funkcję w - ce prezesa Stowarzyszenia ''Instytut Sztuki''.

W tym miejscu należy zacytować pismo Pana Prezydenta z 20.02.2003 r. jako odpowiedż na liczne pisma mieszkańców Wzgórza Lasoty w sprawie Fortu.

(...) ''Instytut Sztuki prace projektowe i badawcze, mające zaowocować kompletnym planem prac budowalnych, rozpoczął w dwa miesiące po objęciu w użytkowanie obiektu.

Obecnie zakończony został zarówno w sferze projektowej jak i uzgodnieniowej etap dokumentacyjny potrzebny do wystąpienia o wydanie decyzji o warunkach zabudowy''. (''Instytut Sztuki'' przejął Fort w maju 2000 r. - przyp. autora).

(...) ''Jednocześnie biorąc pod uwagę troskę o ochronę obiektu zabytkowego, która inspirowała Państwa wystąpienie dziękuję za obecne oraz ewentualne dalsze zainteresowanie sprawą zagospodarowania terenu Wzgórza Lasoty''.

Fort św. Benedykt zarząd miasta przekazał stowarzyszeniu w trybie bez przetargowym i bezpłatnie.

Tytuł inwestycji ''Centrum Kultury'', który jest tak samo mylący jak sama nazwa stowarzyszenia.

''Instytut Sztuki'' nie jest żadną placówką naukowo - badawczą, ani społeczną.

W praktyce Fort zamieni się w siedzibę stowarzyszenia i różnych organizacji i instytucji, którym stowarzyszenie podnajmować będzie pomieszczenia.

Zaś w nadbudowie Fortu projektuje się dwupoziomową salę wielofunkcyjną na 700 miejsc w celach komercyjnych.

Stowarzyszenie miało dokończyć remont Fortu, który dużym nakładem środków finansowych prowadziła gmina (2,6 miliarda starych złotych).

Zgodnie z zapisem w umowie notarialnej stowarzyszenie miało użytkować Fort na cele statutowe.

Po prawie 5 latach przejęcia przez stowarzyszenie Fortu, w koncepcji załączonej do wniosku o wydanie warunków zabudowy, oprócz nadbudowy Fortu pojawił się pomysł podziemnych garaży na błoniu wraz z wolno stojącym obiektem komunikacyjnym połączonym z Fortem.

Obiekt ten o wymiarach 28 m i wysokości 24 m zlokalizowany został w obrębie wału ziemnego, przed samym Fortem i będzie całkowicie zakłócać jeden z najważniejszych widoków powiązanych z Kopcem Krakusa, od strony ulicy Stawarza prowadzącej na teren błoń.

Pomysł ten wstrzymuje dokończenie remontu ciągu pieszego wzdłuż ulicy Powstańców Śląskich, gdzie planowany jest wjazd do garaży.

Budowa garaży metodą górniczą bezpośrednio zagraża zabytkowym obiektom i również zabudowie mieszkalnej Wzgórza Lasoty.

Na skutek eksploatacji kamieniołomu przy ulicy Za Torem i budowy drogi Powstańców Śląskich zostało trwale naruszone podłoże geologiczne i wystąpiły w budynkach znaczne szkody górnicze (wypłacono wielomilionowe odszkodowania).

Garaże z uwagi na ich lokalizację spowodowałyby dewastację i utratę jeszcze nieprzebadanego archeologicznie wczesnośredniowiecznego osadnictwa, które ma wyjątkowe historyczne znaczenie nie tylko dla Krakowa, ale i Polski.

Zapewnienia stowarzyszenia w piśmie skierowanym do Dzielnicy, że ''teren wokół Fortu zostanie jak dotychczas otwarty i dostępny dla mieszkańców'' już obecnie nie są prawdziwe.

Przy organizowaniu imprez np. Dni Podgórza itp. stowarzyszenie musi wyrazić zgodę, żądając wygórowanych opłat.

Również zapewnienia, że stowarzyszenie ''nie zamierza wprowadzać dodatkowych, uciążliwych elementów infrastruktury technologicznej na wyżej wymienionym terenie'' są nieprawdziwe.

Czy odprowadzanie spalin z około 300 samochodów osobowych i autobusów na powierzchnię błoń, które służą jako zieleń rekreacyjna dla mieszkańców, nie stanowi znaczącej uciążliwości i szkodliwości?

Trzeba przypomnieć, że część terenu, na którym zlokalizowano garaże zabrano Szkole Podstawowej Nr 29 na rzecz stowarzyszenia.

Stowarzyszenie ''Instytut Sztuki'' jest specyficznym inwestorem.

Była w - ce prezes stowarzyszenia A. Odorowicz we wniosku złożonym 20.10.1998 r. o nieodpłatne przekazanie Fortu św. Benedykta pisze, że stowarzyszenie ''posiada stałych, poważnych mecenasów i partnerów finansowych.

Gwarantują oni pokrycie wszelkich kosztów związanych z całkowitym remontem i zaadaptowaniem Fortu''...

Na zakończenie wniosku czytamy ''bardzo prosimy o nadanie naszej prośbie trybu możliwie najbardziej pilnego ze względu na konieczność rozpoczęcia prac, oraz terminu wykorzystania środków finansowych przeznaczonych na ten cel przez naszego partnera Petrochemię Płock - Rafinerię Trzebinia''.

Stowarzyszenie zmieniło plany sposobu finansowania swoich zamierzeń inwestycyjnych.

Obecnie inwestycja ta ma być zrealizowana ze środków Ministerstwa Kultury, czyli pieniędzy podatników.

Stowarzyszenie otrzymało w kwietniu 2004 r. promesę Ministra Kultury do współfinansowania inwestycji z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

Podkreślić należy, że wówczas stowarzyszenie nie posiadało decyzji o warunkach zabudowy.

Nie jest także zadaniem rządowym służącym realizacji inwestycji celu publicznego.

Koszt przebudowy Fortu i podziemnych garaży ma wynieść około 25 - 40 milionów zł.

Lwią część tych środków pochłonie budowa podziemnych garaży.

Czy ktoś rozważył sens ekonomiczny takiego zamierzenia?

Podległości służbowe urzędników i samorządowców różnych szczebli, którzy mają związek ze sprawą Fortu św. Benedykta, a także układy grupowo - polityczne paraliżują normalny tryb ich działania.

Np. Rada Dzielnicy XIII od ponad roku, mimo monitów, bezskutecznie oczekuje na protokół pokontrolny Komisji Rewizyjnej Rady Miasta w sprawie Fortu.

Niektórzy ludzie są bystrzy i bardzo zapobiegliwi, gdy chodzi o ich interesy i kariery.

Dobrze byłoby, gdyby byli takimi w interesach społeczności.

Adaptacja Fortu bez naruszenia jego bryły i dewastującej ingerencji w otoczenie, jest całkowicie możliwa przy innej funkcji i programie użytkowania.

Fort św. Benedykta powinien być udostępniony dla ogółu mieszkańców.

Przede wszystkim należy stwierdzić brak zasadności oddania w użytkowanie terenów zieleni publicznej stowarzyszeniu szczególnie, jeżeli po przekazaniu w użytkowanie mają nadal pozostawać jako ogólnie dostępne dla mieszkańców.

Zarządzenie tymi terenami i troska o nie powinny spoczywać zgodnie z kompetencjami samorządu na gminie.

W naszym wspólnym interesie leży zjednoczenie się w konsekwentnym dalszym działaniu, którego jedynym i wyłącznym celem jest uratowanie Fortu św. Benedykta, Błoń i Wzgórza Lasoty przed bezmyślną degradacją i zniszczeniem, aby zachować to unikatowe pod względem archeologicznym, krajobrazowym, cywilizacyjnym i kulturowym miejsce na stałe w historii Krakowa i Polski.

Dlatego apelujemy do wszystkich mieszkańców Podgórza i Krakowa: Ratujmy Fort św. Benedykta i Wzgórze Lasoty!!!

Rada Dzielnicy XIII zwraca się do mieszkańców o składanie podpisów pod protestem przeciwko planowanej przebudowie Fortu św. Benedykta i budowie dwukondygnacyjnych garaży podziemnych na błoniach.

Podpisy można składać w siedzibie Rady Dzielnicy XIII - Kraków, Rynek Podgórski 1.

Tel. 423 - 55 - 29.

Biuro Rady czynne w dni robocze.

Koncepcja przebudowy Fortu św. Benedykta i budowy dwukondygnacyjnych garaży podziemnych (koncepcja dołączona do wniosku o opinię Rady Dzielnicy 19 kwietnia 2005).

Opracowali: Piotr Burak - Gajewski, arch. W. Głos, arch. R. Szpila, arch. M. Brataniec, stud. J. Muszyńska, stud. D. Mierzwa.

Opisy do załączników:
1 - Przekrój Fortu wraz z nadbudową
2 - Usytuowanie garaży podziemnych z częścią magazynową z obiektem komunikacyjnym - poziom górny
3 - Garaże, foyer, szatnia, pomieszczenia techniczne - poziom dolny

Tekst: Barbara Orłowska
Ilustracje pochodzą ze strony internetowej www.free.ngo.pl/okrk, przedruk za zgodą Obywatelskiego Komitetu Ratowania Krakowa
Źródło: Biuletyn Informacyjny Dzielnicy XIII ''Głos Podgórza'', czerwiec 2005