Około 250 tysięcy złotych otrzyma Zarząd Cmentarzy Komunalnych na bieżące utrzymanie i remont obiektów grobownictwa wojennego w Krakowie.

To o ćwierć miliona więcej, niż miał do dyspozycji do tej pory, ale wielokrotnie mniej, niż potrzeba.

Trudna sytuacja w tej dziedzinie trwa od kilku lat (starania Zarządu Cmentarzy Komunalnych o środki z budżetu centralnego wspiera wojewoda); pieniędzy było niewiele, a potrzeby szacowane są na kilka milionów złotych - groby ''rozpływają'' się, kamienne płyty kruszą się, mocno postarzały się monumentalne budowle stojące przy niektórych kwaterach.

Jeszcze z końcem ubiegłego roku Urząd Wojewódzki powiadomił ZCK, że są szanse na pozyskanie pieniędzy z Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, więc szybko przygotowano wnioski.

Uznano m. in., że odnowiona musi zostać kwatera legionowa.

Trzeba ją poddać konserwacji i remontowi.

Przewidujemy wykonanie m. in. 60 obramowań z granitu, remont grupy 32 filarów (z cegły, tynkowanych), ale największym finansowo przedsięwzięciem byłaby restauracja mauzoleum, które znajduje się przy tej kwaterze (jest na nim napis ''Pamięci poległych w wojnie światowej 1914 - 1918'').

Mauzoleum jest dużą budowlą; powierzchnia kaplicy to 63 metry kwadratowe, taras ma 288 metrów, a elewacja i mury oporowe kolejne 360 metrów.

To wszystko wymaga odnowienia.

Na tak poważne prace, jeśli chodzi o zakres robót, nie było do tej pory pieniędzy.

Na renowację kwatery legionowej i mauzoleum, jak wynika z przygotowanych szacunków, potrzeba byłoby w sumie 882 tysiące.

Złożono też wniosek o dofinansowanie remontu zbiorowej mogiły (pomnika) partyzantów, która znajduje się blisko muru, od strony al. 29 Listopada.

W tym przypadku potrzeby finansowe oszacowano na niespełna 105 tysięcy złotych.

Ponad trzy razy tyle (316 tys. zł), jak szacowano, miałoby natomiast kosztować odnowienie kwater, na których są groby z okresu I wojny światowej (w pasach koło muru).

Tam trzeba m. in. ułożyć 125 metrów granitowego krawężnika, odnowić 113 krzyży; w projekcie było także ułożenie kamiennych poduszek na mogiłach.

Wnioski dotyczące tylko tych trzech projektów renowacyjnych przewidywały, że potrzeba w sumie około 1,3 mln zł.

ZCK nie miał jednak żadnych funduszy na utrzymanie obiektów grobownictwa wojennego na terenie Krakowa.

Takich obiektów, o których ''nie można zapomnieć'', jest kilkanaście, m. in. na cmentarzu Rakowickim (kwatery poległych w czasie I wojny światowej, w tym kwatera legionistów, w czasie wojny polsko - bolszewickiej, z okresu II wojny światowej), Podgórskim (pomnik harcerzy, kwatera legionowa), także w Borku Fałęckim (kwatera żołnierzy radzieckich na cmentarzu parafialnym), w Skotnikach, Łagiewnikach, na Wzgórzach Krzesławickich (rozstrzelanych w czasie okupacji), ponadto 2 zbiorowe mogiły w lasku Tynieckim (rozstrzelanych Żydów).

W tym roku, do tej pory, nie było na nie ani złotówki.

- Podpisane zostało porozumienie wojewody i prezydenta; w sumie będziemy mieli do dyspozycji około 250 tys. zł (w tym z Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa); pieniądze będą na bieżące utrzymanie i 4 przedsięwzięcia remontowe - usłyszeliśmy wczoraj w ZCK.

Z szacunków wynika, że pieniędzy wystarczy tylko na remont kilku obiektów grobownictwa wojennego na cmentarzu Rakowickim, m. in.: odnowienie 9 obramowań na mogiłach żołnierzy Legionów Polskich na kwaterze legionowej oraz wykonanie i postawienie obramowań na 66 mogiłach na tej samej kwaterze.

Prace mają zostać też podjęte na pasie mogił wojennych z I wojny światowej i wojny polsko - bolszewickiej (renowacja krzyży, niwelacja mogił, wykonanie nowych postumentów pod krzyże itd.) oraz przy pomniku nagrobnym Zygmunta Flaszewskiego.

- Mamy jeszcze informację z Urzędu Wojewódzkiego, że prawdopodobnie będą dodatkowe środki na odnowienie pomnika partyzantów na cmentarzu Rakowickim.

Na większy zakres prac pieniędzy nie wystarczy - powiedziano nam w ZCK.

Tekst: (J.ŚW)
Źródło: ''Dziennik Polski'' z dnia 22 sierpnia 2007 r.