W gminie Wieliczka trasa wiodąca śladem zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych pochodzących sprzed blisko wieku, zaczyna się i kończy w rejonie pomnika przy ul. Dembowskiego, w sąsiedztwie parkingu "przy warzelni".

- Ten obelisk nie ma nic wspólnego z walkami w latach 1914 - 1918.

Wzniesiono go dla upamiętniania wydarzeń, do których doszło w Wieliczce w roku 1944.

Wybraliśmy to miejsce na start i finał wędrówki po miejscach związanych z I wojną światową, ponieważ to węzeł wielickich szlaków turystycznych - wyjaśnia Bogdan Śmigielski z PTTK, który koordynuje "wojenny" projekt w powiecie wielickim.

Nowe piesze szlaki turystyczne powstają pod egidą Centralnego Ośrodka Turystki Górskiej.

Wytyczanie pierwszego z nich pochłonęło ponad 11 tys. zł; część tej kwoty - 8,5 tys. zł - pokryła dotacja pozyskana z budżetu powiatu wielickiego w ramach konkursu dla stowarzyszeń.

Wielicka "trasa wojenna" wiedzie ulicami Narutowicza i Bogucką - do pomnika na wzgórzu Kaim, a w drodze powrotnej "wojenny przystanek" wyznaczano m. in. na cmentarzu komunalnym przy ul. Piłsudskiego, gdzie znajduje się cmentarz wojenny nr 381, zaprojektowany przez Hansa Mayera.

Tę wojenną kwaterę zbudowano na planie prostokąta i otoczono murem, którego południowo - wschodnia ściana jest jednocześnie pomnikiem w formie antycznego ołtarza, na którym widnieją napis Pro Patria Mortuis 1914 - 1918 oraz wieniec laurowy.

W znajdujących się tam 93 grobach spoczywa ok. 80 żołnierzy armii austrowęgierskiej oraz żołnierze niemieccy i rosyjscy.

- Znakujemy trasy przede wszystkim do takich miejsc, gdzie nie ma łatwego dojścia, gdzie turyści - a często i mieszkańcy - nie wiedzą jak dotrzeć - mówi Bogdan Śmigielski.

Pomnik w Ochmanowie (obelisk, który został zniszczony przez pijanego kierowcę ma być odtworzony), wojenne cmentarze w Podborzu w Niepołomicach i Brzeziu oraz klasztor w Staniątkach, w którego murach znajdują się łuski pocisków z I wojny światowej, a także postument przy stacji kolejowej w Podłężu.

Te miejsca znajdą się na kolejnym szlaku upamiętniającym wojną światową.

Ma on być wytyczony w tym roku w gminach Niepołomice i Kłaj.

Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej stara się pozyskać na to przedsięwzięcie 24 tys. zł z budżetu powiatu wielickiego.

W 2013 r pamiątkowa trasa ma pojawić się także w gminie Gdów, gdzie cmentarze z lat 1914 - 1918 znajdują się: w Niegowici, Cichawie oraz Gdowie.

Natomiast w 100. rocznicę rozpoczęcia wielkiej wojny COTG planuje wydać przewodnik po wojennych miejscach pamięci w powiecie wielickim.

Opisy do załączników:
1 - Na szlaku upamiętniającym I wojnę światową jest m. in. kwatera na nekropolii przy ul. Piłsudskiego

Tekst: Jolanta Białek
Zdjęcie: Jolanta Białek
Źródło: ''Dziennik Polski'' z dnia 30 stycznia 2012 r.